ប្រែសម្រួល៖ សហការី

ប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែន លោក វ៉ូឡូឌីមៀរ ហ្សេឡិនស្គី បានចោទប្រកាន់លោក ដូណាល់ ត្រាំ ថាបាននិយាយព័ត៌មានមិនពិតដដែលៗ មួយថ្ងៃបន្ទាប់ពីប្រធានាធិបតីអាមេរិកបានចោទប្រកាន់ដោយមិនពិតថា អ៊ុយក្រែនជាអ្នកចាប់ផ្តើមសង្គ្រាមជាមួយរុស្ស៊ី។

សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់លោក ហ្សេឡិនស្គី គឺជាផ្នែកមួយនៃការឆ្លើយឆ្លងការចោទប្រកាន់គ្នាជាសាធារណៈដ៏ខ្លាំងបំផុតរវាងក្រុងគីវ និងក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន ចាប់តាំងពីសង្គ្រាមពេញលេញបានចាប់ផ្តើមជិតបីឆ្នាំមកហើយ។

ថ្លែងទៅកាន់អ្នកសារព័ត៌មាននៅក្រុងគីវ លោក ហ្សេឡិនស្គី បានបដិសេធការអះអាងគ្មានមូលដ្ឋានជាច្រើនដែលប្រធានាធិបតីអាមេរិកបានធ្វើកាលពីថ្ងៃអង្គារ ខណៈពង្រឹងជំហររបស់អ៊ុយក្រែនថា កិច្ចព្រមព្រៀងបញ្ចប់សង្គ្រាមត្រូវតែមានការចូលរួមពីខ្លួន។

លោក ហ្សេឡិនស្គី មានប្រសាសន៍ថា “ជាអកុសល ប្រធានាធិបតី ត្រាំ – ខ្ញុំមានការគោរពយ៉ាងខ្ពង់ខ្ពស់ចំពោះលោកក្នុងនាមជាមេដឹកនាំប្រទេសមួយដែលយើងគោរពយ៉ាងខ្លាំង ប្រជាជនអាមេរិកដែលតែងតែគាំទ្រយើង – ជាអកុសល រស់នៅក្នុងលំហនៃព័ត៌មានមិនពិតនេះ។”

មន្ត្រីអាមេរិក និងរុស្ស៊ីបានធ្វើកិច្ចពិភាក្សាកម្រិតខ្ពស់ស្តីពីការបញ្ចប់សង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែន នៅរាជធានីរីយ៉ាដនៃប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតកាលពីថ្ងៃអង្គារ ដែលជាកិច្ចប្រជុំមួយដែលគីវមិនត្រូវបានអញ្ជើញឱ្យចូលរួម។

ភាគីទាំងពីរបានព្រមព្រៀងតែងតាំងក្រុមការងារកម្រិតខ្ពស់ដើម្បីចរចាបញ្ចប់សង្គ្រាម និងបាននិយាយថា ពួកគេកំពុងធ្វើការដើម្បីស្តារបណ្តាញទូតឡើងវិញ។

លោក ហ្សេឡិនស្គី បានមានប្រសាសន៍ថា ខណៈដែលប្រទេសណាក៏អាចពិភាក្សាបញ្ហាទ្វេភាគីជាមួយអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត ការពិតដែលអាមេរិកបានចរចាដោយផ្ទាល់ជាមួយរុស្ស៊ី “បានជួយឱ្យលោក ពូទីន ចេញពីការនៅដាច់ដោយឡែករបស់គាត់។”

ការតវ៉ារបស់គីវអំពីការមិនបានចូលរួមក្នុងកិច្ចចរចានេះ បានធ្វើឱ្យលោក ត្រាំ ថ្លែងការណ៍មិនពិតជាច្រើនកាលពីថ្ងៃអង្គារ។

និយាយនៅចុងថ្ងៃអង្គារ លោក ត្រាំ បានមានប្រសាសន៍ថា៖ “ថ្ងៃនេះខ្ញុំបានឮថា ‘អូ យើងមិនត្រូវបានគេអញ្ជើញទេ។ ល្អ អ្នកនៅទីនោះអស់បីឆ្នាំហើយ។ អ្នកគួរតែបញ្ចប់វាក្រោយបីឆ្នាំ។ អ្នកមិនគួរចាប់ផ្តើមវាទេ។ អ្នកអាចធ្វើកិច្ចព្រមព្រៀងបាន។”

ការអះអាងមិនត្រឹមត្រូវថា អ៊ុយក្រែនបានចាប់ផ្តើមសង្គ្រាមនេះ ត្រូវបានក្រឹមឡាំង និងអ្នកគាំទ្ររបស់ខ្លួននិយាយដដែលៗជាយូរមកហើយ។ ជម្លោះនេះបានចាប់ផ្តើមនៅឆ្នាំ២០១៤ នៅពេលដែលរុស្ស៊ីបានដណ្តើមយកឧបទ្វីបក្រីមៀ ដែលជាឧបទ្វីបភាគខាងត្បូងរបស់អ៊ុយក្រែនដោយខុសច្បាប់ និងបានចាប់ផ្តើមគាំទ្រក្រុមបំបែកខ្លួនគាំទ្ររុស្ស៊ីនៅភាគខាងកើតអ៊ុយក្រែន។

ក្រុងមូស្គូបានចាប់ផ្តើមវាយប្រហារពេញលេញលើអ៊ុយក្រែននៅខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២ ដោយវាយប្រហារប្រទេសជិតខាងតូចជាងនេះនៅពេលយប់ បញ្ជូនរថក្រោះឆ្លងកាត់ព្រំដែន ទម្លាក់គ្រាប់បែកលើទីក្រុងអ៊ុយក្រែន និងបញ្ជូនកងកម្លាំងពិសេសទៅក្រុងគីវដើម្បីសម្លាប់លោក ហ្សេឡិនស្គី។

សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់លោក ត្រាំ ត្រូវបានទទួលស្វាគមន៍នៅក្រុងមូស្គូ ដោយរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសរុស្ស៊ី លោក សឺហ្គេ ឡាវរូវ បានសរសើរប្រធានាធិបតីអាមេរិកចំពោះការនិយាយដូចការនិយាយរបស់ក្រឹមឡាំង ដោយបានប្រាប់សភារុស្ស៊ី (ឌូម៉ា) ថា លោក ត្រាំ ហាក់ដូចជា “យល់ពីជំហររបស់យើង។”

និយាយទៅកាន់សមាជិកសភាកាលពីថ្ងៃពុធ លោក ឡាវរូវ បានមានប្រសាសន៍ថា “លោក ត្រាំ ខ្ញុំគិតថា ជាមេដឹកនាំលោកខាងលិចដំបូងដែលបាននិយាយជាសាធារណៈ និងដោយចំហថា មូលហេតុនៃជម្លោះអ៊ុយក្រែនគឺជាកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់រដ្ឋបាលមុនក្នុងការពង្រីកណាតូ។ មិនមានមេដឹកនាំលោកខាងលិចណាម្នាក់បាននិយាយបែបនេះពីមុនមកទេ។ ដូច្នេះ នេះគឺជាសញ្ញាមួយដែលបង្ហាញថា គាត់យល់ពីជំហររបស់យើង។”

រុស្ស៊ីតែងតែអះអាងថា ការពង្រីកណាតូទៅទិសខាងកើតធ្វើឱ្យសន្តិសុខរបស់ខ្លួនស្ថិតក្នុងគ្រោះថ្នាក់ ដោយអះអាងដោយមិនពិតថា មេដឹកនាំណាតូបានសន្យាជាមួយរុស្ស៊ីថា សម្ព័ន្ធការពារនេះនឹងមិនពង្រីកខ្លួនក្រោយការបញ្ចប់សង្គ្រាមត្រជាក់។ ណាតូតែងតែមានគោលនយោបាយបើកចំហ ដោយស្វាគមន៍រដ្ឋអឺរ៉ុបណាមួយឱ្យចូលជាសមាជិក ដរាបណារដ្ឋនោះបំពេញតាមលក្ខណៈវិនិច្ឆ័យនៃការចូលជាសមាជិក។

អ៊ុយក្រែនបានពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយណាតូ បន្ទាប់ពីរុស្ស៊ីបានចាប់ផ្តើមវាយប្រហារខ្លួននៅឆ្នាំ២០១៤។

លោក ពូទីន បានប្រើប្រាស់អំណះអំណាងរឿងណាតូដើម្បីសមស្របការវាយលុកចូលអ៊ុយក្រែន ដោយអះអាងដោយមិនពិតផងដែរថា កងទ័ពណាតូកំពុងប្រយុទ្ធនៅអ៊ុយក្រែន។

ប៉ុន្តែលោក ត្រាំ មិនបានឈប់ត្រឹមតែសង្ស័យអំពីអ្នកដែលចាប់ផ្តើមសង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែនទេ។ ដោយនិយាយតាមការអះអាងមួយទៀតដែលក្រឹមឡាំងតែងតែលើកឡើង លោក ត្រាំ ហាក់ដូចជាសង្ស័យអំពីភាពស្របច្បាប់របស់លោក ហ្សេឡិនស្គី។

លោក ត្រាំ បានប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មាននៅឯរមណីយដ្ឋាន ម៉ារ៉ា-ឡាហ្គោ របស់លោកថា “យើងមានស្ថានភាពមួយដែលយើងមិនធ្លាប់មានការបោះឆ្នោតនៅអ៊ុយក្រែន ដែលយើងមានច្បាប់អាជ្ញាសឹក” ដោយអះអាងមិនត្រឹមត្រូវថា អត្រាគាំទ្រលោក ហ្សេឡិនស្គី គឺនៅត្រឹម “៤ភាគរយ។”

លោក ហ្សេឡិនស្គី បានឈ្នះសំឡេងឆ្នោតជាង ៧៣ភាគរយ នៅក្នុងជុំទីពីរនៃការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីឆ្នាំ២០១៩។ ខណៈដែលអាណត្តិរបស់លោកត្រូវបញ្ចប់កាលពីខែឧសភាឆ្នាំមុន ការបោះឆ្នោតថ្មីមិនត្រូវបានធ្វើឡើងទេ ដោយសារអ៊ុយក្រែនស្ថិតក្រោមច្បាប់អាជ្ញាសឹកចាប់តាំងពីរុស្ស៊ីបានចាប់ផ្តើមវាយលុកចូលប្រទេសដោយគ្មានការញញើត។ ច្បាប់អាជ្ញាសឹកហាមឃាត់ការបោះឆ្នោត។

និយាយនៅថ្ងៃពុធ លោក ហ្សេឡិនស្គី បានមានប្រសាសន៍ជាក់លាក់ថា ការអះអាងថាអត្រាគាំទ្រលោកនៅត្រឹម ៤ភាគរយ គឺមកពីរុស្ស៊ី ហើយគីវមានភស្តុតាងមួយចំនួនដែលបង្ហាញថា តួលេខទាំងនេះត្រូវបានពិភាក្សារវាងអាមេរិក និងរុស្ស៊ី។

លោកបានចង្អុលបង្ហាញការស្ទង់មតិដែលធ្វើឡើងដោយវិទ្យាស្ថានអន្តរជាតិសិក្សាសង្គមគីវ (KIIS) កាលពីដើមខែនេះ ដែលបានបង្ហាញថា ខណៈដែលប្រជាប្រិយភាពរបស់លោកបានធ្លាក់ចុះគួរឱ្យកត់សម្គាល់ចាប់តាំងពីថ្ងៃដំបូងនៃសង្គ្រាម អត្រាគាំទ្រលោកមិនដែលធ្លាក់ចុះក្រោម ៥០ភាគរយទេ ហើយបច្ចុប្បន្នមានចំនួន ៥៧ភាគរយ៕